مهندسي Piping سه شاخه كلي را شامل مي شود:

1) Material of Piping

2) Supporting & Stress Analyse

3) Design

در اين جا به بررسي مدارك مورد نياز براي شروع يك پروژه در يك واحد فرآيندي مي پردازيم هر پروژه شامل سه بخش و يا سه مرحله مي باشد كه شركتهاي مجري انجام پروژه براساس نوع فعاليت تقسيم بندي مي شوند. سه بخش كلي پروژه عبارتند از:

1) Engineering 2) Procurment 3) Construction

مرحله اول: بخش مهندسي يا همان بخش طراحي انجام پروژه مي باشد.

مرحله دوم: تهيه ابزار آلات لازم براي انجام پروژه مي باشد.

مرحله سوم: ساخت و ساز پروژه مي باشد.

شركتهاي مختلف بنا به نوع فعاليت به شركتهاي EPC يا EP و يا PC تقسيم بندي مي شوند عمده شركتهاي معتبر در اين صنعت از نوع شركتهاي EPC هستند.

در اين مرحله به معرفي نقشه ها و مدارك مورد نياز براي انجام يك پروژه مي‌پردازيم.

نقشه ها و مدارك مورد نياز در طراحي Piping

به منظور انجام فعاليتهاي مربوط به يك پروژه لازم است كه يك تيم پروژه تحت نظر يك مدير پروژه مشغول شوند. مدير پروژه مسئول و كنترل كننده تمامي فعاليتها بوده و پاسخگوي مسائل مربوط مي باشد. افراد مشغول در انجام پروژه مسائلي از قبيل طراحي مهندسي، زمان بندي و قيمت تمام شده را در موارد مختلف به مدير پروژه ارائه مي كنند كه البته معمولاً اين موضوع شامل مسائل فني پروژه نمي شود.

دپارتمان مهندسي مكانيك مهندسين را براي انجام يك پروژه خاص در زمينه هاي زير بكار مي گيرد. اين زمينه ها عبارتند از: طراحي سيستمها و تجهيزات، ساخت و گرمايش و تهويه مطبوع و نيز طراحي تيم هاي Piping.

مهندسين Piping موظفند پروژه را طوري هدايت كنند كه اهداف نهايي پروژه تامين شود برخي از اين مسئوليت ها شامل موارد زير است:

- انجام مراحل طراحي مهندسي كارخانه فرآيندي و ارائه طرح سيستم Piping

- تحليل تنش لوله‌ها

- طراحي تكيه گاه‌ها

- پيشگيري از واماندگي و خروج سيال از سيستم

- به پايان رساندن موارد مشخص شده در قرارداد پروژه

- ارتباط با بخشهاي ديگر پروژه به منظور هماهنگي ميان تمام گروه‌هاي مربوطه

و تطابق لازمه با مشخصات استاندارد، مشخصات فني، برنامه زمانبندي تعيين شده و در نهايت بودجه در نظر گرفته شده است.

براي كنترل تمامي فازهاي طراحي، آناليز، تداركات، ساعت و نصب لوله ها و تكيه گاهها و ساير قسمتهايي كه در شكل گرفتن تيم Piping لازم است سندهاي فني موجگود است كه ابزار و روشهاي لازم را فراهم مي كنند.

مهندسين Piping با مطالعه دقيق نيازها تشخيص مي دهد كه چه مداركي لازم است و در چه زماني بايد مورد استفاده و يا براي تاييد به ديگر اعضاي پروژه تحويل داده شود.

مدرك هاي مورد نياز در مهندسي ‍Piping شامل موارد زير است:

• دياگرام جريان يا فرآيند Process Flow Diagram (PFD)
• دياگرام لوله كشي به همراه ابزار دقيق Piping and Instrument Diagram (P&ID)
• Line List ليست خطوط
• Piping Specification مدارك محدود و يا مشخصات فني كار
• Plot Plan جانمايي كلي واحد فرآيندي
• Piping Layout نقشه هاي طراحي لوله كشي
• ايزومتريك لوله كشي Piping Isometric
• ايزومتريك ساپورت Support Isometric
• نقشه هاي مركب
• نقشه هاي قيود و تكيه گاهها
• مدل اشل Scale Model
• گزارشهاي مربوط به تحليل تنش
• نقشه هاي مربوط به بازرسي در حال سرويس
• گزارش تغييرات در طراحي

دياگرام جريان يا فرآيند (PFD)

نقشه شماتيكي است كه تعريف كلي از فرآيند سيستم را توسط نمايش تجهيزات و خطوط اصلي فرآيند همراه با مشخصات پروسي اين خطوط ارائه مي دهد اين مشخصات عموماً شامل درجه حرارت و فشار كاري (عملياتي)، دبي جريان، دانسيته و ويسكوزيته، ميزان و يا درصد عناصر مهم در خطوط مختلف مي باشد. اين مهم توسط مهندسي شيمي- فرآيند آماده شده و هدف پروژه و نحوه فعاليت كارخانه را از لحاظ جريان فرآيند معين مي كند اين دياگرام در مرحله Basic Design ايجاد مي شود.

دياگرام لوله كشي به همراه ابزار دقيق (P&ID)

سندي كه براساس P.F.D پايه گذاري مي شود وي با جزئيات كاربردي
Piping and Instrument Diagram مي باشد.

اين دياگرام مشخصات فرآيندي تجهيزات، اجزاء و اقلام مورد نياز در سيستم لوله كشي نيازهاي ابزار دقيق و محل قرارگيري آنها، نحوه اتصالات لوله ها را بين تجهيزات مختلف، سيستم عايق بندي، سايز لوله ها، كلاسهاي مختلف كاري براساس نوع سرويس و فشار كاري (Rating)، خطوط شيبدار و مقدار شيب، جهت جريان و… را براساس شماره خطها نشان مي دهد. نكته قابل توجه در توضيحات بالا اين است كه آندسته از اقلام لوله كشي كه در طراحي Piping Layout (چيدمان لوله‌كشي) مورد نياز واقع مي شوند در نقشه P&ID ديده نمي شوند. از جمله زانويي ها كه دقيقاً بستگي به طريقه چيدمان لوله كشي دارند.