زندیانیازندیهیادودمان زندنام خاندانی پادشاهی است که میان فروپاشیافشاریان تا برآمدنقاجار به درازای چهل و شش سال در ایران بر سر کار بودند. اینسلسله به سردمداری کریم خان زند ازایل زند که از سال ۱۱۶۳ هجری قمری درایران به قدرت رسید او فردی مدبر و مهربان بود.کریم خان خود را وکیل الرعایا نامید و از لقب (شاه) پرهیز کرد. شیراز را پایتخت خود گردانید و در آبادانی آن کوشش نمود ارگ بازار حمام و مسجد وکیل شیراز ازکریمخان زند وکیل الرعایا به یادگار مانده است.
کریمخان زند وکیل الرعایا (۱۱۹۳ – ۱۱۶۳ ه.ق.): از سوابق زندگی خان زند تا سال۱۱۶۳ ه.ق. که جنگهای خانگی بازماندگاننادر شاه بی کفایتی آنان را برای مملکتداری آشکار ساخت و به تبع آن عرصه را برایظهور قدرتهای جدید مستعد گردانید، خبری در دست نیست. به دنبال اغتشاشاتگسترده و عمومی این ایام خان زند به همراهعلی مردان خان بختیاریوابوالفتح خان بختیاریاتحاد مثلثی تشکیل دادند و کسی را از سوی مادری از تبارصفویان بود را به نامشاه‌اسماعیل سوم به شاهی برداشتند. ولی چون هیچ یک از آنان خود را از دیگری کمتر نمی‌شمرد،ناچار به نزاعهای داخلی روی آوردند. سرانجام کریم خان توانست پس از شانزدهسال مبارزه دائمی بر تمامی حریفان خود از جملهمحمدحسن خان قاجار وآزاد خان افغان غلبه کند و صفحات مرکزی و شمالی و غربی و جنوبی ایران را در اختیار بگیرد. وی به انگلیسها روی خوش نشان نداد و همواره میگفت آنها می‌‌خواهند ایرانرا مانندهندوستان کنند. برادر وی، صادق خان، نیز موفق شد در سال۱۱۸۹ ه.ق. بصره را از حکومت عثمانی منتزع نماید و به این ترتیب، نفاذ اوامر دولت ایران را بر سراسراروندرود وبحرین و جزایر جنوبی خلیج فارس مسلم گردان
مسجد وکیل در شیرازیادگاری از کریم خان زند
جنگ خارجی
تنها کشورگشایی دوران فرمانرواییش گشودن شهربصره و ستاندن این شهر ازعثمانیان بود که البته آن هم رویه بازرگانی و اقتصادی داشت. در زمان او بندربوشهر مرکز تجارت و داد و ستد شد. کریم خان از انگلیسی‌ها دل خوشی نداشت و همیشه میگفت که انگلیسی‌ها می‌‌خواهند ایران را مانندهند کنند بنابراین با دیگر کشورهای اروپایی نظیرفرانسه وهلند به امور بازرگانی می‌‌پرداخت. با این همه انگلیسی‌ها از هر دری که راندهمی‌‌شدند از در دیگری می‌‌آمدند. دوران پادشاهی کریم خان آغاز دوراناستعمار کشورهای آسیا و افریقا بود و برخی کشورهای اروپایی نظیرانگلستان و فرانسه تلاش بسیاری برای جلب توجه کریم و غارت ثروت‌های ملی ایران بهکار بردند و حتی موفق شدند با رشوه کریم خان و اطرافیان او رابفریبند
در زمان کریم خان چند آشوب کوچک از جمله طغیان میرمهنا دزد دریایی معروفخلیج فارس و شورشحسینقلی خان جهانسوز بود تنها شورش‌های داخلی بشمار می‌رود و لذا دوران پادشاهی کریم خان دوره‌ای از آرامش برای ایران محسوب می‌گردد.
و شهرشیراز را پایتخت خود ساخت و سازه‌های بسیاری از خود در این شهر به یادگار گذاشت که از آن می‌‌توان بهحمام وکیل،بازار وکیلو... نام برد. کریم خان پادشاهی سلیم النفس و عادل بود و در باره عدالت اوداستان‌ها گفته شده است. هرچند که در مواردی از وی تندخویی و حیله گری نیزدیده شده است اما در کل وی شاهی پاکدل و انسانی درست کار بود که در تاریخاز وی به نیکی یاد می‌شود.
کریم خان در ۱۱۹۳ هجری قمری درگذشت. فرزندان او هفت تن بودند.چهار پسر و سهدختر. پس از مرگش بزرگ‌ترین پسرش ابوالفتح خان به فرمانروایی رسید.
زندیانیازندیهیادودمان زندنام خاندانی پادشاهی است که میان فروپاشیافشاریان تا برآمدنقاجار به درازای چهل و شش سال در ایران بر سر کار بودند. اینسلسله به سردمداری کریم خان زند ازایل زند که از سال ۱۱۶۳ هجری قمری درایران به قدرت رسید او فردی مدبر و مهربان بود.کریم خان خود را وکیل الرعایا نامید و از لقب (شاه) پرهیز کرد. شیراز را پایتخت خود گردانید و در آبادانی آن کوشش نمود ارگ بازار حمام و مسجد وکیل شیراز ازکریمخان زند وکیل الرعایا به یادگار مانده است.
کریمخان زند وکیل الرعایا (۱۱۹۳ – ۱۱۶۳ ه.ق.): از سوابق زندگی خان زند تا سال۱۱۶۳ ه.ق. که جنگهای خانگی بازماندگاننادر شاه بی کفایتی آنان را برای مملکتداری آشکار ساخت و به تبع آن عرصه را برایظهور قدرتهای جدید مستعد گردانید، خبری در دست نیست. به دنبال اغتشاشاتگسترده و عمومی این ایام خان زند به همراهعلی مردان خان بختیاریوابوالفتح خان بختیاریاتحاد مثلثی تشکیل دادند و کسی را از سوی مادری از تبارصفویان بود را به نامشاه‌اسماعیل سوم به شاهی برداشتند. ولی چون هیچ یک از آنان خود را از دیگری کمتر نمی‌شمرد،ناچار به نزاعهای داخلی روی آوردند. سرانجام کریم خان توانست پس از شانزدهسال مبارزه دائمی بر تمامی حریفان خود از جملهمحمدحسن خان قاجار وآزاد خان افغان غلبه کند و صفحات مرکزی و شمالی و غربی و جنوبی ایران را در اختیار بگیرد. وی به انگلیسها روی خوش نشان نداد و همواره میگفت آنها می‌‌خواهند ایرانرا مانندهندوستان کنند. برادر وی، صادق خان، نیز موفق شد در سال۱۱۸۹ ه.ق. بصره را از حکومت عثمانی منتزع نماید و به این ترتیب، نفاذ اوامر دولت ایران را بر سراسراروندرود وبحرین و جزایر جنوبی خلیج فارس مسلم گرداند..
پس از در گذشت کریم خان زند دگرباره جانشیانان او به جان هم افتادند وبا جنگ و نزاعهای مستمر ،زمینه تقویت و کسب اقتدار آغا محمد خان و سلسلهقاجار را فراهم آوردند. در سال۱۲۰۹ هجری قمریلطفعلی خان آخرینپادشاه زند پس از رشادتهای بسیار آن به دستآغا محمدخان قاجار معروف به اخته خان کشته شد.
آغامحمدخان با به دست آوردن شهر شیراز دست به کشتار کسانی که از دودمانزند بودند زد،پسران لطفعلی خان را اخته نمود و دستور تجاوز جنسی به زنباردار و دختر لطفعلی خان زند و دیگر زنان این دودمان را داد.وابستگان اینخاندان یا بهعثمانی گریختند یا در گوشه‌ای در گمنامی زیستند و یا کشته شدند.از میان تبارشاهان این دودمان تنها از پشت علیمراد خان زند فرزندانی به جا ماند کهامروزه دنباله آنان در ایران
مبلغ قابل پرداخت 5,000 تومان
