محل لوگو

معاد در قرآن و روايات - 33 ص


در اين مبحث بر آنيم تا پاره ای از مسايل زندگی اخروی و صحنه هايی را كه قرآن وروايات برای انسان پس از رستاخير ترسيم می كند، مورد بررسی قرار دهيم.

تأكيد قرآن بر معاد

دعوت به معاد باوری يكی از ويژگی های اديان الهی است. قرآن كريم آخرين كتابآسمانی و هدايت كننده ی بشر به سوی عالم نور و رها كننده ی وی از همه ی پليدی ها وظلمت ها و تصديق كننده ی كتب آسمانی پيشين درباره ی رجوع انسان به سوی خداوند بهتفصيل سخن گفته است. بی شك پس از دعوت به توحيد، مقوله ای به اين اندازه مورد تأكيدقرار نگرفته است. شواهد ذيل می تواند اهميّت معاد را از ديدگاه قرآن كريم نشاندهد:

الف ـ كثرت آياتی كه زندگی آدمی را در برزخ و قيامت توضيح میدهد.

ب ـ معاد باوری از اركان ايمان است زيرا در كنار ايمان به خداوند قرار گرفتهاست:

«ذلك يوعظ به من كان منكم يؤمن بالله واليوم الآخر.»(بقره / 232)

و انكار آن در رديف انكار خداوند واقع شده است:

«قاتلوا الذين لايؤمنون بالله ولا باليوم الآخر.» (توبه / 29)

و از اين روست كه دعوت مردم به معاد در سرلوحه ی برنامه ی انبيا بوده است:

«يا معشر الجنّ والانس الم يأتكم رسل منكم يقصّون عليكم آياتی وينذرونكم لقاءيومكم هذا.» (انعام / 130)

ج ـ خداوند به پيامبر دستور می دهد كه بر وقوع قيامت قسم يادكند:

«و يستنبؤنك احقّ هو، قل ای وربّی انّه لحقّ.» (يونس / 53)

«زعم الذين كفروا ان لن يبعثوا، قل بلی وربّی لتبعثنّ.» (تغابن / 7)

د ـ عبث بودن خلقت در صورت منتفی بودن معاد:

«أفحسبتم انّما خلقناكم عبثا وانّكم الينا لاترجعون.» (مؤمنون / 115)

استدلال قرآن بر معاد

قرآن كريم، در عين آنكه ايمان به معاد را ضروری می شمارد، در مواردی نيز بهاستدلال بر معاد می پردازد و اين مطلب گواه بر منافات نداشتن مقوله های ايمانی باتعقل و خردورزی است. اين استدلال ها مبتنی بر خداشناسی است و معادشناسی بدونخداشناسی صحيح و مصون از خطا به انجام نمی رسد. بر اين اساس، اسما و صفات ثبوتیخداوند چون حكمت، قدرت، صدق و... يا صفات سلبی هم چون امتناع لهو و ظلم از خداوند،می تواند دليلی عقلی بر تحقق معاد باشد. بنابراين اصل معاد هم از راه درونْ دينی وهم از راه برونْ دينی (كه گاه با هدايت متون دينی به مواد و مقدمات لازم به انجاممی رسد) قابل اثبات است. در اينجا به اختصار پاره ای از استدلال های قرآن بر معادرا كه مبتنی بر حكمت و عدل الهی است يادآور می شويم:

الف ـ قرآن بقا و جاودانگی و رجوع به سوی خداوند را توجيه كننده ی خلقت آسمان وزمين می داند و حذف معاد را موجب عبث و بيهودگی خلقت عالم می شمارد، در حالی كه همخالق حقّ است و هم خلقت او، و باطل به هيچ روی به طبيعت حق راهی ندارد.

«و ما خلقنا السّموات والارض وما بينهما لاعبين. ما خلقناهما الاّ بالحقّ ولكنّاكثرهم لايعلمون.» (دخان / 39 ـ 38)

«وما خلقنا السموات والارض وما بينهما الاّ بالحقّ وانّ السّاعةلاتية.»(حجر / 85)

لعب به افعالی گفته می شود كه غايت آن ها خيالی است، نه واقعی; هم چون افعالكودكان كه صرفاً از توهم و خيال كودكانه ناشی می شود. و چون افعال لعب صاحب خود رااز اعمال واقعی يعنی اعمالی كه غايت حقيقی دارند، باز می دارد، از مصاديق لهو بهشمار می روند. بر اساس آيه ی ياد شده اگر خلقت عالم، غايتی نداشته باشد و رو به عدمو نيستی برود، وجودش عبث و بيهوده می شود و خداوند منزه از كار عبث و بيهودهاست.

خداوند بسياری از امور را به وجدان و بنياد اخلاقی آدمی سپرده است، تا خود داوریكرده حق را دريابد. چگونه می توان پذيرفت كه انسان عاقلی كاری را انجام دهد و هيچهدف و مقصدی از آن نداشته باشد. چيزی را بسازد كه می خواهد نابودش كند. و يا وقتیاز او می پرسند چرا كاری را انجام می دهد توجيهی نداشته باشد. حال كه چنين است،خداوند ما را به وجدانمان ارجاع می دهد. شما آدميان چگونه می توانيد كار خداوندی راكه علم و قدرتش مطلق و بی نهايت است، عبث و بيهوده تلقی كنيد. انكار معاد خلقتخداوند را عبث و بيهوده می نماياند. پس كل نظام مخلوقات باقی و برقرار خواهدبود.

درباره ی ضرورت معاد و جاودانگی آدمی و ملازمه ی نفی معاد با عبث و بيهودگی آمدهاست:

«أفحسبتم انّما خلقناكم عبثا و انّكم الينا لاترجعون.» (مؤمنون / 115)

بنابراين، يا توجيه كننده ی خلقت آسمان ها و زمين و از جمله انسان، بازگشت بهسوی خداوند و جاودانگی است و يا توجيه كننده ی خلقت آسمان و زمين، وجود انسان وتوجيه گر وجود انسانی جاودانگی اوست. اما به نظر می رسد كه نظريه ی اول را شواهدبيش تری تأييد می كند. فی المثل، از پاره ای آيات چنين به دست می آيد كه همه یحيوانات از جاودانگی شخصی برخوردارند، هر چند به تفصيل در كيفيت زندگی اخروی آن هاسخن نرفته است:

«وما من دابَّة فی الارض ولا طائر يطير بجناحيه الاّ امم امثالكم ما فرّطنا فیالكتاب من شیء ثمّ الی ربّهم يحشرون.» (انعام / 38)


مبلغ قابل پرداخت 12,300 تومان

توجه: پس از خرید فایل، لینک دانلود بصورت خودکار در اختیار شما قرار می گیرد و همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال می شود. درصورت وجود مشکل می توانید از بخش تماس با ما ی همین فروشگاه اطلاع رسانی نمایید.

Captcha
پشتیبانی خرید

برای مشاهده ضمانت خرید روی آن کلیک نمایید

  انتشار : ۱۸ آذر ۱۳۹۷               تعداد بازدید : 308

تمام حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به "" می باشد

فید خبر خوان    نقشه سایت    تماس با ما